Home » Diverse artikelen » Landschapsfotografie

Hoe fotografeer je een landschap?

Door: Thijs Schouten
Laatste update: 29 oktober 2024

Wat is landschapsfotografie?

Landschapsfotografie is voor veel fotografen een favoriete bezigheid, en ook voor mij is het iets dat ik heel graag doe. Ik ben namelijk veel in de natuur te vinden en maak dan ook graag foto's van de mooie plekken waar ik kom. Maar hoe krijg je nu precies een landschap goed op de foto? En waar moet je op letten bij het maken van een landschapsfoto? In dit artikel geef ik je een tiental praktische tips zodat je zelf mooie landschapsfoto’s kunt maken, of je nu een foto met jouw telefoon, of met een goede systeemcamera maakt. Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen? Laat dan een reactie achter onderaan deze pagina. Ik kom er dan zo snel mogelijk bij je op terug!

Opbouw artikel

Mijn uitleg is opgebouwd uit de volgende hoofdstukken.

1. Wat heb je nodig om een goede landschapsfoto te maken?
2. Waarmee fotografeer ik landschappen?
3. Camera instellingen om landschappen te fotograferen
4. 10 tips voor het maken van een landschapsfoto
5. Veelgemaakte fouten bij landschapsfotografie
6. Een aantal van mijn landschapsfoto's
7. Afsluitend

Wat heb je nodig om een goede landschapsfoto te maken?

Eigenlijk kun je met bijna elke camera of telefoon landschapsfoto’s maken. Het gaat erom dat je het landschap scherp in beeld krijgt en de compositie goed uitkiest. Dit zorgt er namelijk voor dat je foto er net wat meer uitspringt. Maar, zoals met veel dingen, kan de kwaliteit van de foto flink verschillen. Met een smartphone, zoals een iPhone, kun je al mooie beelden vastleggen, zeker als je de foto met de ingebouwde groothoeklens maakt en enkel voor social media gebruikt. Maar heb je een situatie met niet heel veel licht (zoals schemer)? Of wil jij je foto's ook afdrukken? Dan is een systeemcamera met een goede lens toch écht wel de betere keuze. Hieronder heb ik een aantal populaire systeemcamera van dit moment voor je op een rijtje gezet. En onder de camera's heb ik ook een aantal lenzen naast elkaar gezet zodat je snel een beeld hebt van wat je kan gebruiken. Heb je al een goede camera en lens? Lees dan zeker even verder voor mijn top 10 praktische tips voor het fotograferen van landschappen.

Populaire camera's voor het fotograferen van landschappen

In onderstaand overzicht heb ik diverse populaire camera's voor je op een rijtje gezet. Let wel, dit zijn enkel systeemcamera's omdat dit de opvolger is van de zeer bekende spiegelreflexcamera.

Populaire lenzen voor het fotograferen van landschappen

In onderstaand overzicht heb ik diverse populaire lenzen voor je op een rijtje gezet. Ik start met lenzen voor systeemcamera's, maar laat ook een aantal lenzen voor spiegelreflexcamera's zien. Wel zo handig als je al een spiegelreflexcamera hebt!

Beste lenzen voor landschappen: systeemcamera's

Beste lenzen voor landschappen: spiegelreflexcamera's

Bekijk alle lenzen voor het fotograferen van landschappen

Camera instellingen om landschappen te fotograferen

Landschappen kan je op meerdere manieren vastleggen. Maar wil je alle details goed in beeld krijgen? Dan is het verstandig dat je gebruik maakt van de juiste instellingen. Hieronder een kort overzicht met de camera-instellingen die ik je kan aanraden (en ook zelf gebruik) om landschappen te fotograferen.

• Stand: M-stand of diafragmavoorkeuze (Av bij Canon, A bij Sony & Nikon)
• Diafragma: gebruik een klein diafragma (hoge f-waarde, zoals f/8 tot f/16) voor een grotere scherptediepte, zodat zowel voorgrond als achtergrond scherp in beeld zijn.
• Diafragma: gebruik een groter diafragma (kleinere f-waarde, zoals f/4) voor als je juist de nadruk wilt leggen op een onderwerp (bv iets om de voorgrond)
• ISO: probeer deze laag te houden, idealiter rond ISO 100 of 200. Hierdoor minimaliseer je ruis en behoud je een hoge beeldkwaliteit (handig als je gaat afdrukken).
• Sluitertijd: vaak kun je een langere sluitertijd gebruiken (bv 1/200), als je maar genoeg licht hebt. Bij weinig licht of zonsopkomst/-ondergang is een statief handig voor langere belichtingstijden (bv 1/40).
• Autofocus: gebruik ‘one-shot’ of ‘single shot’ autofocus, aangezien landschappen meestal stilstaand zijn. Je kunt ook handmatig scherpstellen voor maximale controle.
• Beeldstabilisatie: indien je een statief gebruikt, schakel beeldstabilisatie uit om bewegingsonscherpte door de stabilisator te voorkomen.
• Bestandsformaat: werk bij voorkeur met RAW beelden. Deze bestandsformaten slaan namelijk alle ruwe data op waardoor je in de nabewerking veel uit jouw foto kan halen. Denk aan het oplichten van schaduwen.

10 tips voor het maken van een landschapsfoto

Hieronder tien tips die je helpen bij het maken van een goede landschapsfoto.

Tip 1: Kijk naar het licht

Bij het fotograferen van landschappen is het verstandig om naar het licht te kijken. Ga je midden op de dag fotograferen? Dan staat de zon hoog aan de hemel waardoor je fel belichte foto’s krijgt. En dit levert niet altijd de mooiste foto’s op. Om deze reden kan je het beste lekker vroeg in de ochtend (net na zonsopgang) of aan het einde van de dag (net voor zonsondergang) op pad gaan. Het licht is dan zachter en warmer, waardoor je foto's een magische sfeer krijgen. Dit wordt ook wel het ‘gouden uur' genoemd. Hieronder een foto welke ik bij Radio Kootwijk heb gemaakt. Het was lekker vroeg in de ochtend, de zon kwam langzaam op én er was een prachtige mist. Een super moment!

Tip 2: Gebruik een laag standpunt

Probeer eens een laag standpunt te gebruiken. Dit zorgt namelijk voor een totaal ander perspectief. Deze manier van fotograferen wordt ook wel het kikkerperspectief genoemd omdat je even door je knieën hurkt. Door dit te doen krijg je meer onderwerpen op de voorgrond in beeld waardoor je de kijker echt het beeld in kan trekken. Hieronder een mooi voorbeeld van een klein vennetje welke ik vanuit het kikkerperspectief heb vastgelegd. Door lekker laag bij de grond te gaan zitten kon ik een polletje op de voorgrond plaatsen waardoor de foto diepte krijgt. Daarnaast kreeg ik ook een mooie spiegeling van de lucht in het water.

Tip 3: Kijk naar het weerbericht

Kijk goed naar het weerbericht, maar laat ‘slecht' weer je niet tegenhouden. Ook als het regent of mistig is kan je geweldige landschapsfoto's maken. Zo heb ik onderstaande foto in de regen gemaakt. Door de regenspringt het landhuis in deze foto er echt uit beeld. Naast dat het water een mooi effect heeft gekregen, is de berg ook naar de achtergrond verdwenen. De regen zorgt immers voor een mooie waas. Wel even twee tips als je in de regen op pad gaat. Als eerste, neem een goede regenhoes voor je camera mee zodat deze droog blijft. En als tweede, neem even een theedoek mee om je fotocamera aan het einde van de wandeling even droog te maken. Het is immers niet de bedoeling dat er water in je camera komt.

Tip 4: Speel met reflecties

Zelf word ik altijd ontzettend blij van landschapsfoto's met reflecties. In mijn optiek geeft dit een ruimtelijk effect aan de foto. Mijn tip is dan ook om op zoek te gaan naar waterplassen en poeltjes zodat je een reflectie mee kan nemen in jouw landschapsfoto. Denk bijvoorbeeld aan de reflectie van een schitterende lucht of de reflectie van een mooie boom. Hieronder een voorbeeld van een landschap welke ik in IJsland heb vastgelegd. Vooral de bergen met sneeuw vond ik er door de reflectie extra mooi uitkomen.

Tip 5: Speel met doorkijkjes

Ben je lekker aan het fotograferen in de natuur? Let dan ook goed op doorkijkjes en paden. Hierdoor kan je eenvoudig diepte in je foto leggen wat weer een interessant landschapsbeeld oplevert en de kijker je foto intrekt. Hieronder een voorbeeldfoto welke ik in de Soesterduinen heb gemaakt. Heerlijk door de takken heen waardoor je oog naar het midden van de foto wordt getrokken.

Tip 6: Speel met zon

Loop je door het bos? Probeer dan eens met de zon te spelen. Door deze door bladeren en bomen heen te schijnen krijg je mooie lichtstralen en schaduwen in jouw foto. Hieronder een voorbeeldfoto welke ik in het bos bij Amersfoort heb gemaakt. Het was een heerlijke ochtend en de zon kwam net tussen de bomen door. En als je goed kijkt, zie je ook nog wat mooie ochtendmist op de achtergrond.

Tip 7: Plaats een onderwerp op de voorgrond

Wil je meer diepte in je foto krijgen? Plaats dan eens een onderwerp, zoals een takje of paddenstoel, op de voorgrond van de foto. Hierdoor krijg je een totaal ander beeld en kan je een landschap in een ander perspectief plaatsen. Hieronder een voorbeeld van een takje dat in een kleine plas was gevallen. Door juist hierop scherp te stellen kon ik de landschapsfoto net even wat anders maken. Leuk voor als je bijvoorbeeld afwisseling zoekt in een serie.

Tip 8: Experimenteer met lange sluitertijden

Het werken met lange sluitertijden is ontzettend leuk om te doen, omdat je daarmee beweging kunt vastleggen op een unieke manier. Denk bijvoorbeeld aan stromend water of bewegende wolken, die door een sluitertijd van vijf seconden veranderen in een zijdezachte sluier. Hieronder een mooi voorbeeld van een vastgelopen vissersboot bij Petten welke ik jaren geleden heb vastgelegd met een lange sluitertijd. Je ziet dat de golven veranderd zijn in een mooie sluier. Om dit voor elkaar te krijgen heb je een variabel grijsfilter / variabel ND-filter nodig. Hiermee kan je de hoeveelheid licht dat binnenkomt aanpassen zodat je, zelfs bij helder daglicht, kan werken met langere sluitertijden. Zo voeg je eenvoudig een extra dimensie toe aan je foto’s, die verder gaan dan enkel een statische weergave van het landschap.

Tip 9: Kijk ook naar details in het landschap

Bij het fotograferen van landschappen is het ook aan te raden om naar de details in het landschap te kijken. Denk hierbij aan kleine elementen, zoals onderstaande spinnenweb bedekt met dauwdruppels. Het gaat immers niet altijd om het grote plaatje; juist de kleine details kunnen een landschapsfoto bijzonder maken.

Tip 10: Blijf jezelf ontwikkelen en probeer!

Last but not least, blijf lekker proberen! Om een goede foto te maken moet je blijven aanhouden. Zo zal iedere foto die je maakt steeds beter worden. Oftewel, blijf lekker proberen en leer van iedere foto die je maakt.

Bonus tip: Blijf om je heen kijken!

Als laatste heb ik nog een bonus tip. Blijf altijd om je heen kijken. Er is immers zoveel te zien en te ontdekken in de natuur! En soms kom je op onverwachte momenten, geweldige onderwerpen tegen. Zo kwam ik zelf deze bosuil tegen die heerlijk in een boom zat te rusten. Voor mij een bijzonder moment dat ik gelukkig kon vastleggen omdat ik ook altijd op pad ga met een telelens.

Veelgemaakte fouten bij landschapsfotografie

Inmiddels fotografeer ik al meer dan 15 jaar landschappen. En in deze 15 jaar heb ik zelf echt wel fouten gemaakt waarvan ik heb geleerd. Hieronder een drietal tips die ik je nog mee wil geven zodat je niet dezelfde fouten maakt als ik.

Vermijd een scheve horizon

De eerste tip is eigenlijk heel eenvoudig: vermijd een scheve horizon! Niets is zo storend als een horizon die schuin afloopt (de zee loopt leeg!). Oftewel, zorg ervoor dat je camera of telefoon recht staat. Bij veel camera's en smartphones kan je een digitale waterpas aanzetten om je hierbij te helpen. In dit geval zie je een horizontale lijn op het scherm van je camera of telefoon die precies aangeeft wanneer je waterpas een foto maakt. Super handig!

Fotografeer niet vol tegen het licht in.

Mijn tweede tip is om niet recht tegen de zon in te fotograferen. Dit levert vaak overbelichte of vlakke beelden op. Wat je in dit geval beter kan doen is, zoals eerder uitgelegd, de zon achter een object plaatsen. Denk hierbij aan een boom of achter takken. Dit geeft een mooi effect en verzacht het licht.

Stoor niet de natuur.

Tot slot is mijn tip om de natuur zoveel mogelijk met rust te laten. Oftewel, blijf altijd op de paden en respecteer de dieren die in het natuurgebied leven. Ga dus niet voor zonsopkomst of na zonsondergang de natuurgebieden in, want daarmee stoor je de wilde dieren. Daarnaast is dit op heel veel plekken niet toegestaan en riskeer je zelfs een boete. Dus, geniet volop van de natuur, maar respecteer haar ook, zodat we er allemaal van kunnen blijven genieten.

Een aantal van mijn landschapsfoto's

Hieronder vind je een aantal van de door mij gemaakte landschapsfoto's. Ik heb de foto's gemaakt met diverse camera's. Zo zitten er foto's tussen die ik met mijn iphone heb gemaakt, maar ook met mijn compactcamera of Canon systeemcamera. De nabewerking heb ik gedaan in Photoshop met DXO PureRaw.

Afsluitend

Dit was mijn gehele uitleg omtrent het fotograferen van landschappen. Hopelijk heb je wat aan mijn tips gehad en ga je lekker de natuur in om mooie foto’s te maken. Ik wens je in ieder geval heel veel succes én plezier met het fotograferen van landschappen! Wil je meer leren over het fotograferen van landschappen? Lees dan ook eens mijn artikelen over panorama fotografie of landschapsfotografie met een drone.