Home » Diverse artikelen » Back button focus met oogdetectie

Back button focus met oogdetectie

Door: Thijs Schouten
Laatste update: 13 September 2023

Back button focus in combinatie met oogdetectie

Menig fotograaf is bekend met de back button focus techniek. Maar met de komst van oogdetectie (eye-detection) gaan veel fotografen weer terug naar autofocus achter de ontspanknop. Dit omdat de camera toch automatisch scherpstelt op het oog, dus waarom zou je nog zelf de scherpstelling willen bepalen? In heel veel gevallen werkt de oogdetectie goed, maar zelf heb ik gemerkt dat er situaties zijn waarin de camera toch last heeft met het vinden van het juiste scherpstelpunt. Denk hierbij aan situaties met drukke achtergronden (riet, bos of achtergronden met veel contrast) of bij het fotograferen van hele kleine dieren (denk hierbij aan muizen). Zelf liep ik hier met mijn Canon EOS R5 tegenaan, maar ik heb een hele mooie oplossing gevonden. Back button focus in combinatie met oogdetectie! In dit artikel leg ik uit wat dit precies is en hoe je het kan instellen op jouw Canon EOS R5, EOS R6 of EOS R3.

De twee knoppen die we gaan instellen voor back button focus en oogdetectie

Wat is handig aan back button focus?

Back button focus is een techniek waarbij je de autofocus van een camera achter een specifieke knop plaatst. Standaard zit autofocus achter de ontspanknop. Oftewel, als je op de ontspanknop drukt zal de camera scherpstellen en als je doordrukt zal de camera een foto maken. Dit werkt voor veel fotografen meer dan prima echter zijn er ook situaties waarin je de scherpstelling los wilt trekken van het maken van de foto. Waarom? Iedere keer dat de camera met de autofocus moet zoeken naar het onderwerp is er een kans dat hij net misgrijpt met een onscherpe foto als gevolg. Om deze reden gebruiken veel fotografen back button focus, oftewel de scherpstelling gaat pas aan als ik op een specifieke knop druk (bijvoorbeeld de knop AF-on op de achterkant van mijn EOS R5).

Even een praktijkvoorbeeld vanuit mijn eigen ervaring: als ik een landing van een vogel op een paaltje wil vastleggen dan weet ik al waar ik mijn scherpstelling wil hebben, namelijk op het paaltje. Door de autofocus achter de AF-on knop te zetten kan ik eenvoudig op het paaltje scherpstellen. Vervolgens is het wachten op de vogel en zodra deze de landing in zet druk ik op de ontspanknop. De camera zal nu enkel een foto maken en de autofocus verder niet aanpassen. Het resultaat: een scherpe foto omdat de vogel mijn scherpstelgebied in vliegt. Hieronder een voorbeeldfoto van een Grutto die ik middels de back button focus techniek heb gemaakt.

Een foto gemaakt middels back button focus

Wat is handig aan oogdetectie?

Met de komst van systeemcamera’s is er ook een nieuwe autofocus techniek ontwikkeld, namelijk oogdetectie (ook wel eye-detection genoemd). Middels oogdetectie herkennen camera’s automatisch het oog van je onderwerp (mens, dier of vogel) waarna ze hierop scherpstellen. Ideaal want zo houdt de camera de autofocus vast op het oog en kan jij je richten op het kaderen van je onderwerp. Mijn ervaring is dat oogdetectie zeer goed werkt en persoonlijk zou ik niet zonder willen.

Camera’s met oogdetectie:

Niet iedere camera beschikt over oogdetectie. Hieronder heb ik een aantal camera’s opgesomd die uitgerust zijn met oogdetectie:

Wat is het voordeel van de combinatie back button focus én oogdetectie?

Ondanks dat oogdetectie heel goed werkt, heb ik in de praktijk ook ervaren dat de camera er soms toch naast zit. Denk aan situaties met een drukke achtergrond (riet, bos of achtergronden met veel contrast) of aan hele kleine dieren (zoals muizen). In dit soort gevallen kan het zijn dat de oogdetectie moet zoeken waardoor je net het juiste moment mist. Helemaal als je onderwerp wegvliegt. Mijn oplossing: de combinatie van back button focus én oogdetectie.

Door je camera zowel in te stellen met oogdetectie als met back button focus ben je zeer flexibel in het kiezen van je autofocus systeem. Hoe werkt dit in de praktijk? Je zet oogdetectie achter één knop (in mijn geval de AF-ON knop) en achter een andere knop zet je back button focus (in mijn geval het sterretje). Vervolgens kies je per situatie welk autofocus systeem je wilt gebruiken. Fotografeer ik een vogel in het veld met een rustige achtergrond? Dan maak ik gebruik van oogdetectie. Fotografeer ik een vogel op een drukke achtergrond en pakt de oogdetectie net niet lekker het onderwerp? Dan maak ik gebruik van de back button focus. Vervolgens verplaats ik mijn scherpstelpunt en stelt de camera scherp wanneer ik de knop indruk. Zelf werk ik hier nu al een tijdje mee op mijn Canon EOS R5 en heb ik ook de Sony A1 met deze instelling getest. De instelling geeft mij de flexibiliteit om snel te schakelen in situaties waar het één beter werkt dan het ander. Hieronder twee foto’s gemaakt met deze twee technieken.

Een foto van een groene specht gemaakt met de Sony A1 icm oogdetectie

Een foto van een torenvalk gemaakt met de Canon EOS R5 icm back button focus

Hoe stel ik zowel oogdetectie als back button focus in?

Het instellen van Back Button Focus en Oogdetectie verschilt het per camera. Hieronder geef ik aan waar je deze instellingen kan vinden. Heeft je camera geen oogdetectie? Dan kan je ook gebruik maken van enkel Back button Focus. Persoonlijk vind ik dit ook echt fijn werken en heb ik dit jaren gebruikt op mijn camera zonder oogdetectie. Hoe stel je dit in? Heel eenvoudig, doorloop onderstaande stappen maar gebruik de AF-ON instelling in van plaats de oogdetectie instelling in stap 2.

Back button focus en oogdetectie bij Canon:

Heb jij een Canon camera? Dan kan je in het Custom Functions Menu (C.Fn) de knoppen aanpassen. Hierin moeten we de volgende zaken veranderen:
1. Zorg ervoor dat de ontspanknop van ‘Meten en AF starten' aangepast wordt naar ‘Start meten'
2. Zet achter de AF-ON knop ‘oogdetectie AF'
3. Zet achter de * knop ‘Meten en AF-start'

Omdat het instellen per Canon model kan verschillen kan ik je aanraden om even in de handleiding te kijken. Hoe je dit kan instellen op de Canon EOS R5, Canon EOS R6 en de Canon EOS R3 leg ik verderop in dit artikel uit.

Back button focus en oogdetectie bij Nikon:

Heb jij een Nikon Camera? Ga dan naar het Custom Setting Menu (het pennetje), hierin kan je de knoppen aanpassen onder ‘controls'. Hierin moeten we de volgende zaken veranderen:
1. Zorg ervoor dat de ontspanknop van ‘Release + Focus' aangepast wordt naar ‘Release'
2. Zet achter de AF-ON knop ‘oogdetectie AF'
3. Niet iedere Nikon heeft twee knoppen aan de achterkant zitten die je kan aanpassen. Om deze reden kan je bijvoorbeeld ook aan de voorkant de Fn1 knop (zit naast de lens) aanpassen. Stel deze bijvoorbeeld in op ‘AF-ON'

Omdat het per Nikon camera ietwat kan verschillen kan ik je aanraden om even in de handleiding te kijken. Of Google even op Back Button Focus + het model van je camera.

Back button focus en oogdetectie bij Sony:

Heb jij een Sony Camera? Ook dan kan je dit instellen, al verschilt het per camera. Ga naar het instellingen menu (tandwiel) en vervolgens naar ‘eigen toetsinstelling':
1. Zet AF met sluiter ‘uit'
2. Stel de functie van de ‘AEL-knop' op ‘oogdetectie'
3. Zet achter de een andere knop (zoals C2) ‘AF-Aan'

Ook bij Sony verschilt het instellen per model. Google even op Back Button Focus + het model van je camera en grote kans dat je een filmpje voor jouw camera vindt.

Back button focus en oogdetectie instellen op een Canon EOS R5

Back button focus en oogdetectie instellen op de Canon EOS R5, de Canon EOS R6 en de Canon EOS R3

Omdat ik zelf met een Canon EOS R5 werk kan ik in detail uitleggen hoe je back button focus in combinatie met oogdetectie instelt. Deze instellingen zijn ook toepasbaar voor de R6 en R3 omdat deze camera’s vrijwel dezelfde menustructuur hebben.

1. De ontspanknop

De ontspanknop kan je eenvoudig in het menu aanpassen. Ga naar ‘knoppen aanpassen’ (6e menu, 3e tabblad). Selecteer vervolgens de sluiterknop en pas deze aan naar de middelste optie ‘start meten’. Nu zal de camera enkel een foto maken als je de ontspanknop indrukt.

2. De AF-ON knop

In hetzelfde onderdeel (knoppen aanpassen) kunnen we ook aangeven wat de AF-ON knop moet gaan doen. Selecteer hier Oogdetectie-AF (icoontje van een oog met AF ernaast). Indien geselecteerd zal de camera na het drukken van de AF knop de oogdetectie aanzetten. Let er wel op dat je de juiste onderwerpen selecteert voor oogdetectie. Hier kom ik op terug in stap 5.

3. De ster knop

Vervolgens zetten wij de standaard autofocus achter de knop met het sterretje. Ook dit gaat in het menu van ‘knoppen aanpassen’. Ga naar de knop met het sterretje en selecteer hier ‘Meten en AF start’. Als je nu op de sterknop drukt zal de camera de autofocus gaan aanzetten.

4. Continue AF uitschakelen

Een instelling die we niet moeten vergeten is de ‘continue AF’ instelling (2e menu, 1e tabblad). Zet deze uit. Dit zal je veel stroom verbruiken omdat de camera anders constant gaat scherpstellen. En dit is niet meer nodig want dit hebben we onder de AF-ON knop en de sterknop geplaatst.

5. Oogdetectie instellingen

Een laatste instelling die we nog moeten controleren is de ‘te detecteren onderwerpen’ voor de oogdetectie functie (2e menu, 1e tabblad). Hier hebben we de keuze uit mensen, dieren of voertuigen. Kies wat voor jou van toepassing is. In mijn geval staat deze 9 van de 10 keer op dieren.

En nu je hier toch bent…Hierbij ook nog zes andere praktische instellingen die ik zelf gebruik bij mijn EOS R5. Doe er je voordeel mee.

1. Zet de ‘instelling AF aanraken & verslepen’ aan (2e menu, 1e tabblad). Dit zorgt ervoor dat je eenvoudig je scherpstelpunt in de back button focus stand kan verslepen door met je vinger over het scherm te gaan. Uiteraard kan het ook met de joystick maar zelf vind ik dit net wat sneller werken.

2. Schiet je foto’s op ‘beeldkwaliteit’ RAW. Hierdoor krijg je de grootste bestanden waarmee je in de nabewerking veel kan terughalen. Denk hierbij aan schaduwen en contrast (1e menu, 1e tabblad)

3. Zet je ‘kleurruimte’ op Adobe RGB. Hierdoor kan je in de nabewerking meer uit je foto halen (1e menu, 3e tabblad)

4. Zet ‘beeld terugkijken’ voor de zoeker uit. Hierdoor krijg je niet automatisch de zojuist gemaakte foto in je zoeker te zien waardoor je lekker kan doorschieten. (1e menu, 7e tabblad)

5. Zet de ‘vergroting’ op werkelijke grote. Hiermee zoom naar 100% als je op het vergrootglas drukt tijdens het beoordelen van een gemaakte foto. Ideaal, want zo kan je goed beoordelen of de scherpte op de juiste plek ligt. (3e menu, 4e tabblad)

6. Zet ‘overbelicht waarschuwing’ aan zodat je camera laat zien welke plekken overbelicht zijn. Ideaal bij het beoordelen van foto’s. (3e menu, 5e tabblad)

Afsluitend

Dit was mijn gehele uitleg omtrent oogdetectie in combinatie met back button focus. Ik hoop dat je wat aan mijn uitleg hebt gehad en dat jij het net zo fijn vindt werken als ik. Ik ben benieuwd naar jouw ervaring! Laat een reactie achter in de comments! Heb je nog vragen of kom je niet helemaal uit de instellingen? Laat dan een berichtje achter en ik kijk met je mee.