IJsvogels fotograferen
Door: Thijs Schouten
Laatste update: 14 maart 2024
Waar kan je in Nederland IJsvogels fotograferen?
De ijsvogel is één van de meest geliefde foto-objecten van menig (vogel)fotograaf. Ook voor mij is het mijn favoriete vogel om te fotograferen vanwege zijn mooie kleuren en zijn mooie acties (visjes vangen). Maar waar kan je in Nederland de ijsvogel fotograferen? En waar moet je op letten? In dit artikel geef ik je een aantal praktische tips zodat je zelf deze mooie vogel op de foto kan zetten. Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen? Laat dan een bericht achter onderaan de pagina.
Het gedrag van de ijsvogel
Als je een vogel, zoals de ijsvogel, wilt fotograferen is het verstandig om je te verdiepen in het gedrag. Als je immers het gedrag van een vogel kent weet je ook waar je moet zoeken en hoe je hem vast kan leggen. Het gedrag van de ijsvogel is erg kenmerkend. IJsvogels zijn afhankelijk van water en zijn om die reden altijd bij het water te vinden. Ze zoeken een plekje waarvandaan ze het water goed in de gaten kunnen houden. Ze zoeken namelijk door het water naar visjes (zoals stekelbaarsjes). Zien ze een visje? Dan vliegen ze omhoog waarna ze met een duik het water ingaan om de vis te vangen. Deze vis nemen ze vervolgens weer mee naar een tak waarna ze de vis eerst een paar keer tegen de tak slaan. Dit doen ze zodat de vis niet meer leeft als ze hem daarna opeten.
Deze visplekken zijn erg belangrijk voor ijsvogels en vaak heeft iedere ijsvogel zijn eigen plekjes. Vooral de mannetjes hebben vaste plekken die ze met regelmaat bezoeken. Zo vliegen ze vaak van plek naar plek op zoek naar visjes. Waait het te hard? Dan is de kans minder groot dat je ijsvogels bij een grote plas ziet. Het is dan namelijk lastiger om door het water heen te kijken. De kans is dan groter dat de ijsvogel aan het vissen is in beschutte beekjes.
Kenmerken van de ijsvogel
De ijsvogel kenmerkt zich door zijn felle kleuren en herkenbare geluid. Het verenkleed is aan de bovenkant helderblauw en de onderkant is kastanjebruin oranje. Daarnaast is de zijkant en onderkant van de kop wit. De snavel van mannetjes is geheel zwart waarbij die van vrouwtjes aan de onderkant oranje is. Dankzij zijn schitterende kleurencombinatie is de ijsvogel geweldig om te fotograferen. Maar vergis je niet, het vogeltje is razend snel! Hierdoor heeft hij dan ook de bijnaam ‘de blauwe flits' gekregen. Hem goed op de foto krijgen is niet eenvoudig, maar onderstaand geef ik je wat praktische tips!
Het geluid van een ijsvogel
Download hier het geluid van de ijsvogel.
Camera instellingen om de ijsvogel te fotograferen
Zoals eerder genoemd zijn ijsvogels zeer snelle vogels. Wil je ze dan ook scherp op de foto krijgen, dan is het aan te raden om met een snelle sluitertijd te werken. Hieronder vind je de instellingen die ikzelf vaak gebruik bij het fotograferen van ijsvogels.
- Stand: M stand of sluitertijd stand (Tv bij Canon, S bij Sony & Nikon)
- Autofocus drive: high speed (veel opnamen per seconde)
- Sluitertijd bij haarscherpe foto's: minimaal 1/1250e of 1/1600e maar als het kan hoger
- Sluitertijd voor ook wat bewegingsonscherpte: 1/800e of 1/640e
- Diafragma bij portretten: zo klein mogelijk bv op f/4
- Diafragma bij actie: iets groter zodat je meer scherpte in beeld hebt, bv f/7.1
- ISO: auto
Waarmee fotografeer ik ijsvogels?
Zelf gebruik ik onderstaande apparatuur om ijsvogels te fotograferen:
- Camera: Canon EOS R5 systeemcamera
- Lens: Canon EF 100-400mm II
- Lens: Canon EF 500mm F4 L IS (tweedehands lens)
- Extender: Canon EF 1.4x III
- Tas om alles veilig in te vervoeren: F-Stop Tilopa
Plekken om de ijsvogel te fotograferen
Zoals je hierboven kon lezen vind je ijsvogels nabij water. En het mooie is, is dat ijsvogels echt overal voorkomen. Zo kan je ze in natuurgebieden vinden (zoals hieronder twee plekken die ik je tip), maar ook in woongebieden. Zelf woon ik aan het water in een woonwijk, en ook hier is de ijsvogel met regelmaat (vaak dagelijks) te zien. Hij komt zelfs met grote regelmaat op mijn balkon zitten (zie onderstaande foto). Maar ook in andere stedelijke gebieden heb ik vaak ijsvogels gespot. Midden tussen de flats, aan een kleine plas bij een winkelcentrum, de ijsvogel is overal nabij water te vinden! Een handige website die je kan gebruiken om locaties terug te vinden is de website van waarneming waar je op een kaart kan zien waar de ijsvogel voor het laatst is gespot. Zelf gebruik ik veelvuldig deze website om te kijken waar ik het beste bepaalde vogels kan vinden.
IJsvogels fotograferen bij de Oostvaarders plassen
De Oostvaarders plassen is Nederlands grootste natuurgebied. Ook hier is de ijsvogel vaak te vinden en zelf kom ik hier graag om het vogeltje vast te leggen. Er zijn meerdere plekken waar je de ijsvogel in de Oostvaarders plassen kan vinden. De grootste kans heb je in de vogelhutten; De Poelruiter, De Oeverloper (wand) en de Krakeend.
IJsvogels fotograferen bij de Lepelaars plassen
Niet ver van de Oostvaardersplassen liggen de Lepelaars plassen. Ook hier is de ijsvogel vaak terug te vinden, en dan met name in de vogelhut aan de grote plas. Hier zijn meerdere takken bij de hut te vinden waarop de ijsvogel graag komt. Het nadeel van deze hut is dat het soms best druk kan zijn. Er zijn namelijk meerdere fotografen op zoek naar deze bijzondere vogel.
IJsvogels fotograferen vanuit een vogelhut
Naast het fotograferen van ijsvogels in bovenstaande natuurgebieden is het sinds enkele jaren ook mogelijk om een privé fotohut in een natuurgebied te huren. Omdat er op deze plekken minder mensen komen, en de hutten vaak in de buurt van een ijsvogelrijk-gebied worden geplaatst, is de kans groter dat je ze hier goed kan fotograferen. Daarnaast zijn de hutten op een laag standpunt geplaatst waardoor je de ijsvogel ook uit het water kan vastleggen. Niet iedereen is hier fan van, echter heb ik het zelf ook een paar keer geprobeerd en moet ik zeggen dan je mooie resultaten kan halen. Wil je het eens zelf proberen? Neem dan eens een kijkje naar de hutten van Arjan Troost en Han Bouwmeester.
Een aantal van mijn eigen ijsvogel foto's
Hieronder een aantal van mijn eigen ijsvogel foto's.
Afsluiting
Dit was mijn gehele uitleg over het fotograferen van de ijsvogel. Wil je meer weten over het fotograferen van vogels? Lees dan eens mijn uitgebreide artikel over vogelfotografie. Heb je andere vragen of opmerkingen? Laat dan een bericht hieronder achter en ik kom er zo snel mogelijk bij je op terug.
Beste Thijs,
Kun je ook wat aanvullende tips geven over panning/ja-nee IS/servo-AF/AF met onderwerpherkenning…..
Groet, Mathieu
Hi Mathieu,
Dank voor je reactie en ik kan hier zeker tips voor geven.
Als je gaat pannen kan je het beste de beeldstabilisatie uitzetten. Niet iedere lens kan namelijk goed overweg met de horizontale beweging tijdens het pannen met onscherpte als gevolg. Er zijn wel lenzen die het aankunnen, zoals Canon lenzen met meerdere IS-standen (zet hem in dit geval op standje 2). In dit geval kan je de beeldstabilisatie wel aanzetten.
Wat betreft de scherpstelling, deze kan je gewoon op Servo-AF zetten. Dan blijft de camera het onderwerp volgen waardoor hij lekker scherp wordt.
Hopelijk lukt het hiermee!
Groet
Thijs
Beste, ik heb onlangs een schommel kop aangeschaft van het type dat ook hier op de site staat. Ik zie dat daar het zijplaatje is gebruikt. Kan jij mij vertellen wat daar het voordeel van is?
Alvast bedankt
René
Beste René,
Dank voor je reactie! Ik weet alleen niet zo goed welke zijplaat je bedoeld. Kan je een foto toevoegen? Dan kijk ik met je mee. 🙂
Groet
Thijs
Hele goede tips met goede uitleg
Dank voor je compliment Albert!