Torenvalken fotograferen
Door: Thijs Schouten
Laatste update: 17 april 2024
Waar kun je in Nederland torenvalken fotograferen?
Torenvalken zijn één van mijn favoriete (roof)vogels om te fotograferen. Ze hebben een prachtig verenkleed met schitterende kleuren en zijn vaak biddend in de lucht te zien terwijl ze jagen. Daarnaast kun je ze op veel plaatsen in Nederland tegenkomen. Het is dan ook niet vreemd dat veel fotografen, waaronder ikzelf, graag op pad gaan om deze roofvogels vast te leggen. Maar waar kun je in Nederland torenvalken fotograferen? En waar moet je op letten bij het fotograferen van deze vogelsoort? In dit artikel geef ik je een aantal praktische tips omtrent het fotograferen van torenvalken. Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen? Laat dan een bericht achter onderaan de pagina. Wil je meer weten over andere vogels dan de torenvalk? Neem dan eens een kijkje naar de Vogelatlas van Nederland. Hier staat ontzettend veel informatie in over de vele vogels die in Nederland te vinden zijn.
Het gedrag van een torenvalk
Als je een vogel, zoals een torenvalk, wilt fotograferen is het verstandig om je te verdiepen in de kenmerken en het gedrag. Als je immers het gedrag van een vogel kent weet je ook waar je moet zoeken en hoe je hem vast kan leggen. De torenvalk is in Nederland volop te zien en is een zogenaamde roofvogel. Ze zijn dus altijd op zoek naar prooien waardoor je ze vaak biddend boven open velden kan vinden. De kleur is roodbruin met zwarte vlekken, waarbij het mannetje te herkennen is aan zijn grijze kop en staart. Wat de torenvalk uniek maakt is zijn vermogen om ‘in de lucht te hangen' (bidden), waarbij hij zijn vleugels snel beweegt en zijn staart spreidt om zo op dezelfde plek te blijven. Niet alleen mooi om te zien, ook geweldig om te fotograferen! Tijdens het bidden kijkt de torenvalk scherp naar beneden om kleine prooien zoals muizen en insecten te spotten. Eenmaal een prooi gespot duikt de torenvalk in een snelle duikvlucht naar beneden om zo de prooi te vangen.
Wat eet een torenvalk?
Torenvalken hebben een voedingspatroon dat ze erg eenvoudig kunnen aanpassen. Zo jagen torenvalken in de zomer voornamelijk op kleine zoogdieren (zoals muizen) en kleine vogels. In de winter zijn er minder muizen te vinden en schakelt de torenvalk over op insecten en wormen. Als je al eens op pad bent geweest om torenvalken te fotograferen is dit gedrag je vast wel eens opgevallen. Ze zitten in de winter namelijk vaak op de grond om zo nu en dan een worm uit de grond te trekken.
Activiteit
Qua activiteit is het handig om te weten dat de vogels niet de hele dag door jagen. Dit kost immers teveel energie. Over het algemeen jagen torenvalken drie keer per dag met een interval van één uur. Hierna nemen de vogels flink wat rust, namelijk zo'n 2 tot 4 uur. In dit geval zitten ze in bomen of op paaltjes waardoor ze goed te fotograferen zijn. Qua locatie hebben veel torenvalken vaste gebieden waar ze jagen. Hierdoor rusten ze vaak in dezelfde boom op hetzelfde paaltje waardoor je als fotograaf goed de kans hebt om ze vast te leggen. Zorg er alleen wel voor dat je ze tijdens het rusten niet stoort en blijf op voldoende afstand. Ze hebben hun rust immers écht nodig om weer klaar te zijn voor de volgende jacht!
Kenmerken van de torenvalk:
- Wetenschappelijke naam: Falco tinnunculus
- Lengte: 31-39 cm
- Spanwijdte: 65-82 cm
- Gewicht: 155-300 gram (mannetjes), 185-350 gram (vrouwtjes)
- Leeftijd: Gemiddeld 16 jaar (in het wild)
- Voedsel: Voornamelijk kleine zoogdieren, vogels en insecten
- Nestelgedrag: Maakt geen eigen nest, gebruikt nestkasten, oude nesten van andere vogels of natuurlijke richels
- Nakomelingen: 3 tot 7 eieren
- Aantal broedparen in Nederland: 3000-6000
- Verspreiding: Europa, Azië en Afrika; gedeeltelijk trekvogel afhankelijk van de locatie
- Status: Niet bedreigd, maar in sommige gebieden afnemende populaties door habitat verlies
Het geluid van een torenvalk
Waar kan je torenvalken fotograferen?
Zoals eerder genoemd zijn torenvalken overal in Nederland te vinden. Je vindt ze voornamelijk in open gebieden zoals weilanden, heidevelden en langs autowegen. Tip: ga lekker vroeg op pad. In de ochtend zijn ze namelijk vaak nog de veren aan het poetsen waardoor je ze goed kan vastleggen. Zelf ben ik bijvoorbeeld veel te vinden in de polders van Arkemheen waar veel torenvalken zitten. Hier kan je ze mooi jagend én rustend vastleggen. Daarnaast zijn er ook een aantal broedkasten die ik altijd in de gaten hou. Vaak komen dezelfde torenvalken terug en kan ik ze goed vastleggen. Onderstaand een mooi voorbeeld van een volle nestkast.
Torenvalken fotograferen in Arkemheen
Zoals hier boven uitgelegd zijn de polders van Arkemheen een goede plek of torenvalken te fotograferen. Zelf ben ik hier veel te vinden en je kan de vogels mooi vanuit de auto fotograferen. Hierdoor schrikken ze niet en kun je goede foto's maken. Onderstaand een kaartje naar de polders van Arkemheen, wie weet zie ik je daar!
Torenvalken bij jou in de buurt fotograferen
Ben je op zoek naar een goede plek bij jou in de buurt? Maak dan eens gebruik van de kaarten op waarneming.nl of een vogelatlas. Op deze manier kan je eenvoudig torenvalken bij jou in de buurt vinden. Hoe dit precies werkt lees je in mijn uitgebreide artikel over ‘vogels vinden in Nederland‘.
Torenvalk op waarneming
Onderstaand een kaart van Waarneming waarop te zien is waar torenvalken gezien zijn. Via deze kaart kan je eenvoudig de waarnemingen in jouw buurt vinden.
Bron: Waarneming.nl
Torenvalk in de Vogelatlas van Nederland
Hieronder een kaart uit de Vogelatlas van Nederland waarop te zien is waar de broedparen in Nederland leven. De Vogelatlas van Nederland is echt een aanrader voor iedere vogelfotograaf!
Bron: Vogelatlas van Nederland
Tips omtrent het fotograferen van torenvalken
Bovenstaand heb ik je meer verteld over de kenmerken, het gedrag én het leefgebied van de torenvalk. Maar hoe kan je de torenvalk nu het beste fotograferen? Dat zal ik je hieronder uitleggen. Allereest begin ik met een aantal algemene tips waarna ik dieper inga op de camera-instellingen. Als laatste deel ik ook waarmee ikzelf torenvalken fotograferen.
Algemene tips voor het fotograferen van torenvalken
Hieronder een paar algemene tips om torenvalken goed op de foto te krijgen:
- Gebruik een telelens: Een telelens is onmisbaar om goede foto's van torenvalken te maken. Mijn advies is om met minimaal 200mm te werken, al gaan de voorkeur eigenlijk uit naar 300 tot 500mm.
- Fotografeer vanuit de auto: Fotografeer vanuit een auto om de torenvalken minder te storen. Auto's zijn ze gewend waardoor je ze goed kan benaderen zonder ze af te schrikken.
- Denk aan de achtergrond van je foto: Let altijd op de achtergrond van je foto. Vermijd storende elementen in de achtergrond door je positie of camerahoek iets aan te passen, vooral wanneer de vogel op een paaltje zit.
- Gebruik een snelle sluitertijd: Voor scherpe foto's is het van belang dat je met een snelle sluitertijd werkt. Dit om bewegingsonscherpte te voorkomen.
- Stel je camera in op burst-modus: Gebruik de burst-modus om meerdere foto's snel na elkaar te nemen. Hierdoor is de kans groter dat je de juiste foto op het juiste moment hebt gemaakt.
- Maak gebruik van spotmeting: Wil je een torenvalk biddend in de lucht vastleggen? Maak dan gebruik van spotmeting zodat je de juiste belichting op de torenvalk krijgt.
- Neem een verrekijker mee: Het is altijd handig om een verrekijker bij je te hebben. Dit zodat je sneller torenvalken kan spotten zonder te dichtbij te komen.
Camera instellingen om torenvalken te fotograferen
Omdat torenvalken vaak bovenop paaltjes te vinden zijn, kun je ze vrij eenvoudig vastleggen. Het komt echter ook vaak genoeg voor dat er actie is, als de torenvalk bijvoorbeeld een prooi heeft gespot en in actie gaat. Daarnaast bewegen (poetsen, landen, opstijgen, etc) ze ook veel rondom hun rustplek waardoor je mooie actie beelden kan vastleggen. Hieronder vind je de instellingen die ikzelf vaak gebruik bij het fotograferen van torenvalken.
- Stand: M stand of sluitertijd stand (Tv bij Canon, S bij Nikon en Sony)
- Autofocus drive: high speed (veel opnamen per seconde)
- Sluitertijd: tussen 1/800e en 1/2000e (afhankelijk van het weer)
- Diafragma bij portretten: zo klein mogelijk bv op f/2.8 of f/4 (afhankelijk van de lens)
- Diafragma bij actie: iets groter zodat je meer scherpte in beeld hebt, bv f/7.1
- ISO: auto
Waarmee fotografeer ik torenvalken?
Zelf gebruik ik onderstaande fotoapparatuur om torenvalken te fotograferen:
- Camera: Canon EOS R5 systeemcamera
- Lens: Canon EF 100-400mm II
- Lens: Canon EF 500mm F4 L IS (tweedehands lens)
- Extender: Canon EF 1.4x III
- Tas om alles veilig in te vervoeren: F-Stop Tilopa
Afsluiting
Dit was mijn gehele uitleg over het fotograferen van torenvalken. Wil je meer weten over het fotograferen van vogels? Lees dan eens mijn uitgebreide artikel over vogelfotografie. Heb je andere vragen of opmerkingen? Laat dan een bericht hieronder achter en ik kom er zo snel mogelijk bij je op terug.
Prima artikel met veel handige linkjes v.w.b. de gebruikte uitrusting en overige info, waarbij het fijn is dat je weer terug wordt geleid naar het artikel zelf. Knap gedaan en zeer overzichtelijk. Mijn complimenten Thijs!
Arkemheen is overigens een mooi gebied om te vogelen en/of te fotograferen, maar helaas met de auto (terecht denk ik) weinig toegankelijk. Bij parkeren opletten alle bagage in de kofferbak en zelfs dan ben je op sommige plekken nog niet zeker, dus neem bij een wandeling je kostbare spullen mee.
Bedankt voor je reactie Rinze! 🙂
En het klopt wat je zegt mbt je auto parkeren. Dit kan wel op een aantal plekken, maar haal inderdaad alles uit je auto. Helaas hoor je te vaak dat ze een raampje in tikken. 🙁